የብዝኀ ባሕሎች ሀገር የሆነችው ኢትዮጵያ ከብዙ አስደናቂ እሴቶቿ መካከል የሠርግ ሥነ ሥርዓት አንዱ ሆኖ ይጠቀሳል።
በተለይ በሃገሪቱ ምርት ተሰብስቦ በሚጠናቀቅበት ወቅት በርካታ የሠርግ ሥነ ሥርዓቶች ሲካሄዱ ይስተዋላል። አሁን ያለንበት ወቅትም በከተማም በገጠርም ብዙ ጥንዶች የሚሞሸሩበት ጊዜ ነው።
አሁን አሁን ታዲያ ለሠርግ ሥነ ሥርዓት እየተባለ በሚወጣው ከፍተኛ ወጪ ብዙ ሰዎች ለችግር ሲዳረጉ ሰምተን ወይም አጋጥሞን ይሆናል።
ከዚህ ትልቁ የሕይወት ክፍል ከሆነው የደስታ ሁነት በኋላ ተጋቢዎችም ሆኑ ቤተሰብ ወደ ጭንቀት እና ችግር እንዳይገቡ በአንዳንድ አካባቢዎች በመተጋገዝ ላይ የተመሰረተ ማህበራዊ መስተጋብሮች አሉ።
በማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልል በከንባታ ዞን ያለውን የሠርግ ወጪን የመጋራት እና ለሙሽሮች የሚደረግ የስጦታ ሥነ-ሥርዓት ልንነግራችሁ የዞኑን ባሕልና ቱሪዝም መምሪያ ቢሮ ኃላፊ አቶ ኃይሉ ሀዳሮ መረጃ ጠይቀናል።
በከንባታ ዞን የሠርግ ሥነ-ሥርዓቱ እንደሌላው አካባቢ ሁሉ በዘመናዊ ወይም በባሕላዊ መልኩ ይካሄዳል። ይህም ወላጆች 'ልጅህን ለልጄ' በማለት እንዲሁም ሁለቱ ተጋቢዎች በራሳቸው በሚያደርጉት መፈቃቀድ ላይ የተመሰረተ ሊሆን ይችላል።
በከንባታ ሠርግ ሲደገስ በመኖሪያ ቤት ወይም በሆቴል የሚደረግ ሲሆን፣ በሁለቱም የሠርግ ሥነ ሥርዓት ከአካባቢው ማህበረሰብ ጋር በመደጋገፍ እንደሚደገስ አቶ ኃይሉ ለኢቢሲ ዶትስትሪም ተናግረዋል።
በተለይም ሠርጉ ሆቴል በሚደረግበት ጊዜ አስተባባሪዎች በመምርጥ "ደስታዬን ተካፈልልኝ" ተብሎ የተጠራው ታዳሚ ሆቴል ውስጥ ደርሶ የሚጠቀመው ምግብ እና መጠጥ ወጪን በራሱ ይከፍላል።
ከዛም ባለፈ ለተጠቀሙበት ምግብ እና መጠጥ በሆቴሉ ከተጠየቁት ሂሳብ በላይ እንደየአቅማቸው ጨምረው በመክፈል ለሙሽሮቹ ስጦታ ይሆናል።
በእንደዚህ አይነቱ የሠርግ ሥነ ሥርዓት ላይ ሙሽሮቹ፣ የሙሽሮቹ ቤተሰቦች እና ሚዜዎች መክፈል ስለማይጠበቅባቸው ከሂሳብ በላይ የተከፈለው ገንዘብ ውጪያቸውን ለመሸፈንም ይውላል።
ይህ ባሕል ከጥንትም የነበረ መሆኑ የሚናገሩት አቶ ኃይሉ፤ ሠርጉ እቤት ውስጥ በሚሆንበት ጊዜ በተመሳሳይ እድምተኛው በመተባበር እንደሚደግስ እና ለምግብ እና መጠጡ እንደሚከፍል ነው የተናገሩት።
የሙሽሮች ወላጆች ሰው መጥቶ መርቆ፣ ተደስቶ፣ ጨፍሮ መሄድ አለበት ብለው በማሰብ "እግር ምርቃት ነው" በሚል የአካባቢው ማህበረሰብ እሳቤ፣ የሰው መምጣት እንደ በረከት በመቁጠር ሠርጋቸውን ይደግሳሉ።
በዚህ የሠርግ ሥነ ሥርዓት በርካታ ስጦታዎችም ለአዲሶቹ ጎጆ ወጪ ሙሽሮች ኑሮ መጀመሪያ ተብሎ ይበረከትላቸዋል።
"ሠርገኛውን ለሠርግ ወጪ ብቻውን አንተውም" የሚሉት የአካባቢው ማህበረሰብ "ሀምሳ ሎሚ ለሀምሳ ሰው ጌጡ ለአንድ ሰው ሸክሙ" እንደሆነ በማሰብ ወጪውን ተባብረው ይሸፍናሉ።
ከሰርጉ በፊትም በሚኖረው ሽምግልና (አሁን ላይ ጥሎሽ እየቀረ እንደመጣ አቶ ኃይሉ ገልጸዋል) በሚሰጠው የጥሎሽ ብር የሴቷ ቤተሰቦች ተመልሰው ለሙሽሮቹ ሙሉ የቤት እቃ በመግዛት ኑሯቸውን ያቀሉላቸዋል ብለዋል።
እናም በከንባታ ሠርገኛው ወጪ የለበትም ያሉን ኃላፊው፤ ልብስ እና መዋቢያዎችን ብቻ አሟልቶ መገኘት ብቻ በቂ ነው ይላሉ።
በዚህ ማህበራዊ የመደጋገፍ መስተጋብር ሙሽሮች ስለወደፊት ትዳራቸው ዕቅድ ያወጣሉ እንጂ በሰርግ ወጪ አይጨነቁም ብለውናል።
እንዲህ ያለው የመተጋገዝ ባሕልን ያዳበረው የከንባታ ህዝብ በየዓመቱ የሚያከብረው የዘመን መለወጫ “መሳላ” ክብረ በዓምል በቁጠባ ተጀምሮ በድምቀት የሚከበር ነው።